Sevgili Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyeleri,
Telif Hakları ile ilgili olarak daha önce sizleri bilgilendirirken, gelişmelerden sizleri haberdar edeceğimizi belirtmiştik. İlgili duyuruda; halen yürürlükte olan 5846 sayılı ?Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu?nun yenilenmesi çalışmalarının başladığını ve yeni yasama döneminde yasalaşmasının beklendiğini yazmıştık. Ancak geçen bu sürede maalesef konu ile ilgili bir gelişme olmamıştır. Bu nedenle yürürlükte olan kanun gereği uyulması gerekenleri ve son durumu tekrar hatırlatmak isteriz.
Fikir ve Sanat Eserlerinin korunması evrensel bir konu olması nedeniyle bu konu sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı hak sahiplerini değil, tüm diğer devletlerin hak sahibi vatandaşlarını korumayı amaçlamaktadır. Bu nedenle ilgili kanunun uygulanması ve kanuna aykırı davranışlarda bulunanların cezalandırılması için konuyla ilgili ulusal ve uluslararası birçok meslek örgütü çalışmalarını devam ettirmekte olup, Kültür Bakanlığı da bu çalışmalara destek vermektedir.
Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi yeni ?Fikir ve Sanat Eserleri Kanun Taslağı? çalışmaları sırasında gerek üyesi bulunduğu meslek birliği aracılığı ile gerekse kurumsal olarak düşüncelerini ve özellikle e-rezerv kaynakların kullanımı konusundaki önerilerini ilgili resmi merciler ile paylaşmıştır. Ayrıca, 5846 sayılı ?Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca E-rezerv ve Eğitim Materyali Üretimi politikalarını güncellemiş ve bu güncellemeleri 22 Ağustos 2011 ve 19 Eylül 2011 tarihli duyurularında ilan etmiş, e-posta ile öğretim üyelerimizi bilgilendirmiştir.
5846 sayılı ?Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu?nda eğitim ve öğretim amacıyla eser oluşturma konusu ?EĞİTİM VE ÖĞRETİM İÇİN SEÇME VE TOPLAMA ESERLER? başlığı altında aşağıda belirtildiği şekilde 34. maddede düzenlenmiştir. Yasaya göre;
?Madde 34 – (Değişik fıkra: 07/06/1995 – 4110/13 md.) Yayımlanmış musiki, ilim ve edebiyat eserlerinden ve alenileşmiş güzel sanat eserlerinden, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde iktisablar yapılmak suretiyle, hal ve vaziyetinden eğitim ve öğretim gayesine tahsis edildiği anlaşılan seçme ve toplama eserler vücuda getirilmesi serbesttir. 2 nci maddenin üçüncü bendinde ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının birinci ve beşinci bentlerinde gösterilen neviden eserler, ancak seçme ve toplama eserin münderecatını aydınlatmak üzere iktibas edilebilir. Ancak bu serbestlik, hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar verir veya eserden normal yararlanma ile çelişir şekilde kullanılamaz.
Münhasıran okullara mahsus olarak hazırlanan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onanan (okul radyo) yayımları için de birinci fıkra hükümleri uygulanır.
(Ek fıkra: 03/03/2001 – 4630/18. md.) Yayımlanmış musiki, ilim ve edebiyat eserlerinden ve alenileşmiş güzel sanat eserlerinden, iktibaslar yapılmak suretiyle eğitim ve öğretim gayesi dışında seçme ve toplama eserler vücuda getirilmesi ancak eser sahibinin izniyle mümkündür.
Bütün bu hallerde eser ve eser sahibinin adı mütat şekilde zikredilmek icap eder.?
34. maddenin ilk paragrafı uyarınca seçme ve toplama eserler maksadın haklı göstereceği bir nispet dâhilinde oluşturulabilmektedir. Ancak kanun, bu miktarın kaç sayfa ya da kaç bölüm olduğunu gibi hususlarda herhangi açıklayıcı bir saptama yapmamaktadır. Henüz konuya ilişkin herhangi bir yönetmelikte çıkmamıştır.
Bundan dolayı, uyumlaştırma çalışmalarının sürdüğü Avrupa Birliği?nin ilgili müktesebatına, üye ülkelerde ve tüm dünyadaki uygulamalara bakılarak bir değerlendirme yapılabilmektedir. Buna göre, yayınların format değişikliği yapılmadan (yani basılı bir kaynağı dijital hale çevirmek vb.) eğitim ve öğretim için seçme ve toplama eserler oluşturmak için makul olabilecek uygulamalar aşağıda belirtilmiştir.
Daha önce belirtildiği gibi Bilgi Merkezi?miz de bu bağlamda uygulamalarını yürütmektedir. Bunlar;
- dergilerin her sayısından sadece bir makale,
- bilgi kaynağının en fazla %10?u veya bir ünitesi (format değişikliği yapmadan),
- elektronik kaynağa ait link bilgisi verilerek,
- sinema eserlerinin %10?u. (konu halen dünyada tartışılmakta olup, fikir birliği oluşmamıştır.)
E-rezerv koleksiyonuna konulması telif hakları yönünden sorun oluşturacak kaynakların ilgili koleksiyona konulmasının zaruri olduğu durumlarda kaynağın telif haklarının hak sahiplerinden alınabilmesi için tarafımıza istekte bulunulması gerekmektedir.
?Telif Hakları?na ilişkin uygulamalardaki gelişmeler hem dünyada hem de ülkemizde izlenmekte olup, herhangi bir farklılık olduğunda sizleri bilgilendirmeye devam edeceğiz.
Diğer yandan hatırlatmak isteriz ki, (Özellikle son bir yıldır bu konu oldukça gündemdedir ve üniversiteler izlenmektedir) belirttiğimiz gibi bu oranlar kanun içerisinde yer almadığı için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu?nun 5728 sayılı kanunla değişik 71 maddesi uyarınca kanunun yanlış uygulanması nedeniyle ilgili şahıslar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadırlar.
Bu bilgiler doğrultusunda “Telif Hakları”na uyulması konusunda göstereceğiniz hassasiyet için şimdiden teşekkür ederiz.
Konuya ilişkin öneri ve düşüncelerinizi bizlere iletebilirsiniz.
Saygılarımızla,
Bilgi Merkezi
—0—
Dear Sabancı University Faculty Members,
You have been already informed on copyright and fair use by the Information Center previously. In the announcement; we have mentioned that ?The Law on Intellectual and Artistic Property Rights (Law No:5846) will be reformed and entered into force by the end of this legislative year.? Unfortunately, there is no attempt for the amendment of the law in the parliament. As a result of this, we would like to remind you again about the copyright legislation in Turkey.
The protection of the ?Intellectual Property Rights? is a global issue. So, not only the national profession unions but also the international ones work on the protection of the rights and closely watching the law infringements. Also, these unions are supported by Ministry of Culture.
During the discussions about reformation of the Intellectual Property Rights, Information Center shared its suggestions and opinions with the authorized institutions especially on E-reserve Policy. Moreover, ?E-reserve Policy? and ?Instructional Material Production Policy? have been revised by Information Center and announced on 22nd of August and 19th of September. Also a notification mail had been sent to faculty members.
A provision for fair use is found in the Law on Intellectual and Artistic Property Rights (Law No:5846). Under the fair use provision, a reproduction of someone else’s copyright-protected work is likely to be considered fair if it is used for teaching, scholarship and research. If the reproduction is for one of these purposes, a determination as to whether the reproduction is fair use must be made based upon a factor ?the amount and substantiality of the portion used?.
Fair use is an ambiguous concept and the law does not state exactly what uses of a copyrighted work will be considered fair uses under the law and also there is no regulation which can be applied.
As a result of these, an assessment about fair use can be made regarding the applications in Turkey, EU and USA. And to minimize the risk of copyright infringement Information Center interprets the following situations as fair use
- lecture notes, exam questions or materials prepared by instructors,
- only one article from an issue of a journal,
- one chapter or 10% from an information resource, (the format changing is not accepted)
- link information of the electronic resource,
- 10% percent of movies (discussion is continuing and there is no consensus)
If your request does not meet the above criteria and the work is protected by copyright, you probably need to obtain permission to use the work from the copyright holder or its agent so, please contact with us.
Any changes about the Intellectual Property Rights will be followed by Information Center and you will be notified.
On the other hand we would like to remind you that according the Law on Intellectual and Artistic Property Rights (Law No:5846) Turkish courts may impose a penalty of imprisonment for those who engage in the violation of copyrights.
Regarding this information we would like to thank you in advance for your considerations and cooperation in this matter.
We appreciate your feedback and suggestions.
Best regards,
Information Center
